Jedną z częstszych przyczyn upośledzenia funkcji intelektualnych u seniorów jest choroba Alzheimera. To postępujące schorzenie neurozwyrodnieniowe objawia się głównie utratą pamięci. Z biegiem czasu u pacjentów dochodzi też do zmian osobowości oraz zaburzeń psychicznych. Na czym dokładnie polega to najpoważniejsze schorzenie współczesnego społeczeństwa? Jak spowolnić jego postępowanie i jak powinna wyglądać opieka nad chorą osobą? W artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania.
Czym jest choroba Alzheimera?
Schorzenia neurodegeneracyjne takie jak Alzheimer występują u osób po sześćdziesiątym piątym roku życia. Przyczyny rozwoju choroby Alzheimera nie zostały jeszcze w pełni poznane. Według najpopularniejszych teorii jest ona związana z patologicznym odkładaniem się w tkance mózgowej płytek starczych oraz nadmiernie fosforylowanego białka tau. Duże znaczenie mają też czynniki genetyczne oraz występowanie tego zaburzenia w rodzinie. Najlepiej zbadanym do tej pory genem związanym z tym schorzeniem neurozwyrodnieniowym jest gen kodujący białko Apoliproteiny E.
Pozostałe czynniki ryzyka rozwoju choroby Alzheimera to:
- wczesna depresja,
- dieta bogata w tłuszcze nasycone i z małą ilością antyoksydantów,
- niska aktywność umysłowa,
- średnie i ciężkie urazy mózgu,
- palenie papierosów,
- nadużywanie alkoholu.
Istotnym czynnikiem sprzyjającym zachorowaniu na Alzheimera jest też dysfunkcja naczyń mózgowych wynikająca z niedokrwienia mózgu oraz obecności zmian zwyrodnieniowych. Może do nich prowadzić m.in. nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, a także cukrzyca typu 2. Do ich powstawania może też przyczynić się długotrwale utrzymujący się podwyższony poziom frakcji cholesterolu i trójglicerydów we krwi.
Pierwsze objawy, które powinny alarmować
Najbardziej charakterystycznym objawem schorzenia jest stopniowa utrata pamięci powiązana z zaburzeniami procesów poznawczych takich jak mowa, myślenie, orientacja przestrzenna, liczenie. Trzeba jednak mieć świadomość, że choroba Alzheimera nie jest jednorodna, dlatego u każdego pacjenta może mieć nieco inny przebieg. We wczesnym stadium pierwsze symptomy można zaobserwować jeszcze przed sześćdziesiątym rokiem życia. Często są one jednak mylone z typowymi zachowaniami związanymi z podeszłym wiekiem. Początkowo osoba chora traci pamięć krótkotrwałą, ma problemy z doborem właściwych słów podczas rozmowy, nie potrafi przypomnieć sobie niedawnych wydarzeń. Zapomina, gdzie położyła przedmioty, gorzej wykonuje codzienne czynności, a także zapamiętuje stosunkowo niewiele informacji z przeczytanych książek, gazet.
Poza zaburzeniami pamięci Alzheimera mogą oznaczać też takie objawy jak:
- wycofywanie się z kontaktów społecznych,
- spowolnienie ruchowe,
- drżenie spoczynkowe,
- podwyższony poziom niepokoju,
- zaburzenia snu.
Warto wiedzieć, że choroba Alzheimera rozpoczyna się na wiele lat przed wystąpieniem pierwszych dolegliwości ze strony układu nerwowego. Poza problemami z pamięcią u niektórych chorych schorzenie to może manifestować się zaburzeniami wzroku, których przyczyną jest zanik naczyń krwionośnych siatkówki oka.
Jak rozwija się choroba Alzheimera?
Jak już wyżej wspomnieliśmy, Alzheimer jest spowodowany przede wszystkim nadmiernym gromadzeniem się białek w komórkach mózgowych. Ich zbyt wysoka ilość wpływa na pogorszenie procesów związanych z wysyłaniem wiadomości i sygnałów między neuronami. Temu rodzajowi demencji trudno zapobiec, jednak istnieją pewne działania, dzięki którym można wpłynąć na odkładanie się płytek starczych w mózgu. W celu ochrony układu nerwowego szczególną uwagę należy zwrócić na właściwe odżywianie, regularną aktywność fizyczną, dbanie o prawidłową masę ciała i utrzymywanie układu krążenia w dobrej kondycji. Choroba Alzheimera rozwija się bardzo powoli, a od jej początku do momentu postawienia diagnozy przez lekarza może upłynąć nawet kilka-kilkanaście lat. To schorzenie neurozwyrodnieniowe ma trudny do zauważenia początek, a towarzyszące mu pogorszenie pamięci często jest uznawane za jedną z cech procesu starzenia się mózgu.
Jak spowolnić postępowanie choroby?
Na obecnym etapie choroby Alzheimera nie można wyleczyć. Na szczęście istnieją środki, dzięki którym można zmniejszyć niektóre dolegliwości i spowolnić proces postępowania schorzenia. Do tego celu służą m.in. leki z grupy selektywnych odwracalnych inhibitorów acetylocholinoesterazy. Należą do nich preparaty zawierające w składzie donepezil oraz rywastygminę. W razie potrzeby lekarz może zadecydować o wdrożeniu lekarstw łagodzących objawy psychiatryczne. By uzyskać pożądany rezultat leczenia, trzeba dbać o ich regularne przyjmowanie i utrzymanie stałego poziomu we krwi.
Bardzo istotnym elementem terapii jest też spędzanie czasu wolnego w taki sposób, aby wspomóc funkcjonowanie mózgu chorego i zmniejszyć nasilenie objawów charakterystycznych dla otępienia. Istnieje wiele technik, które mogą pozytywnie wpłynąć na funkcje poznawcze, osobowość oraz nastrój pacjenta. Wprowadzenie różnego rodzaju zajęć aktywizuje osobę ze zmianami neurozwyrodnieniowymi, pomaga jej w utrzymaniu praktycznych umiejętności, a także poprawia ogólne samopoczucie.
Przykładowe metody niefarmakologiczne stosowane w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych takich jak Alzheimer to:
- zajęcia z elementami artystycznymi i obcowanie ze sztuką,
- terapia poznawczo-behawioralna,
- treningi orientacji w rzeczywistości,
- światłoterapia,
- animaloterapia – terapia z udziałem zwierząt.
Dobór zajęć powinien być indywidualny i dostosowany do stanu zdrowia oraz stopnia nasilenia otępienia. Z chorymi na Alzheimera można też wykonywać różne ćwiczenia słowno-logiczne, językowe, manualne. Przydatne w procesie leczenia tego schorzenia mogą być np. takie zajęcia jak układanie puzzli, rozwiązywanie krzyżówek, granie w gry planszowe.
Opieka nad chorą osobą
Pacjenci w początkowej fazie otępienia zwykle nie wymagają stałej opieki, a raczej nadzoru oraz niewielkiej pomocy ze strony najbliższych osób. Z biegiem czasu ich stan ulega pogorszeniu, co wiąże się z koniecznością poszerzenia opieki. Na tym etapie chorzy często samodzielnie się poruszają i są w stanie wykonywać proste czynności, jednak nie mogą bezpiecznie funkcjonować poza domem. Jest to związane z tym, że przestają się orientować w terenie, pogarsza się ich umiejętność podróżowania itp. Nierzadko też nie mogą przypomnieć sobie własnego adresu czy numeru telefonu.
Ostatni etap choroby Alzheimera wiąże się z całkowitą utratą samodzielności oraz brakiem kontaktu z otoczeniem. Tacy pacjenci wymagają stałej i całodobowej opieki. Zazwyczaj przebywają oni w domu pod okiem najbliższych osób. Istnieje też możliwość korzystania z form pomocy socjalnej takich jak zakłady opiekuńczo-lecznicze czy domy dziennego pobytu. Wsparciem w takiej sytuacji mogą również okazać się różne grupy i stowarzyszenia skupiające opiekunów osób z tym przewlekłym schorzeniem neurodegeneracyjnym.
Produkty kupisz tu:
Na pamięć i koncentrację
Na regenerację komórek nerwowych
