Jedną z substancji potrzebnych naszemu organizmowi jest witamina K, która odpowiada m.in. za prawidłową krzepliwość krwi. Częściowo produkuje ją nasze ciało, ale możemy ją dostarczać także wraz z pożywieniem. Choć niedobory witaminy K występują rzadko, warto mieć świadomość, czym grożą i umieć je rozpoznać. Sprawdź zatem, co warto wiedzieć o tym ważnym dla naszego zdrowia związku i dlaczego podaje się go noworodkom tuż po narodzeniu.
Jedna z najważniejszych witamin dla ludzkiego organizmu
Już nawet dzieci wiedzą, że witaminy pełnią ważne funkcje w naszym organizmie, ponieważ biorą udział w przebiegu różnych procesów chemicznych i przez to zapewniają właściwe działanie wielu narządów. Wśród nich szczególną rolę odkrywa witamina K, której najważniejszym zadaniem jest:
- dbanie o prawidłowe krzepnięcie krwi – poprzez uczestnictwo w syntezie protrombiny w wątrobie,
- wspieranie procesu formowania tkanki kostnej – poprzez utrzymanie równowagi gospodarki wapniowej.
Niedobory witaminy K bardzo często prowadzą do zaburzeń krzepliwości, a więc mogą powodować groźne dla życia krwotoki. Z kolei ze względu na udział w prawidłowej gospodarce wapniowej poważne braki tej substancji mogą być przyczyną nieprawidłowego wzrostu dzieci. U dorosłych natomiast mogą skutkować rozwinięciem się osteoporozy lub zwapnieniem naczyń krwionośnych, które prowadzi do chorób sercowo-naczyniowych.
Dwie postaci witaminy K – K1 i K2
Warto wiedzieć, że witamina K występuje w kilku postaciach. Najważniejsze są jej dwie naturalne odmiany, czyli:
- witamina K1 – jej druga nazwa to filochinon i jest to związek chemiczny występujący głównie w produktach roślinnych, dlatego możemy go dostarczać wraz z pożywieniem,
- witamina K2 – nosi ona nazwę menachinon i jest produkowana przez mikroflorę jelitową, dlatego jej właściwy poziom w organizmie zależy między innymi od prawidłowej pracy jelit.
Obie powyższe formy związku są rozpuszczalne w tłuszczach. Istnieje także syntetyczna postać witaminy K – K3, która jest rozpuszczalna w wodzie i nazywa się menadion.
Przyczyny niedoboru witaminy K
Tak jak wspomnieliśmy na początku, niedobory witaminy K u zdrowych osób dorosłych występują dość rzadko. Przede wszystkim dlatego, że jest ona syntezowana w jelitach i że w dostatecznej ilości dostarcza ją nasza dieta. Związek ten zawierają bowiem niemal wszystkie rośliny zielone, a więc m.in. sałata (we wszelkich odmianach), kapusta, jarmuż, szpinak, brokuły, roszponka, rukola, natka pietruszki, zielony groszek itp. Witamina K występuje również w ziemniakach, awokado i ogórkach, a także w niektórych produktach pochodzenia zwierzęcego np. wątróbce, jajkach (głównie w żółtku), serze żółtym i innych przetworach mlecznych.
W praktyce więc niedostateczną ilość witaminy K diagnozuje się głównie u osób mających problemy zdrowotne, czyli m.in.:
- chorujących przewlekle na takie schorzenia jak np. celiakia, mukowiscydoza, nowotwory, zapalenie trzustki, zespół złego wchłaniania, choroby wątroby i itp.,
- po przebyciu długotrwałej antybiotykoterapii (wpływa ona negatywnie na mikroflorę jelitową),
- przyjmujących niektóre leki np. przeciwzakrzepowe,
- stosujących restrykcyjne diety eliminacyjne prowadzące do braków różnych składników odżywczych.
Objawy niedoboru witaminy K
O niedoborach witaminy K w organizmie może świadczyć wiele objawów. Najczęściej jednak problem podejrzewa się na podstawie takich dolegliwości jak:
- częste i trudne do zahamowania krwotoki z nosa,
- obfite miesiączki u kobiet,
- skłonność do siniaków,
- wydłużony czas gojenia się skaleczeń i ran,
- krwiomocz,
- większa podatność na infekcje.
Należy pamiętać, że powyższe problemy zdrowotne nie muszą wynikać ze zbyt małej ilości witaminy K w organizmie, lecz ich przyczyną mogą być inne schorzenia. Waśnie dlatego, jeśli je zauważysz u siebie, w pierwszej kolejności skontaktuj się z lekarzem rodzinnym, który zleci Ci wykonanie odpowiednich badania, by na ich podstawie postawić właściwą diagnozę.
Witamina ważna zwłaszcza dla noworodków
O ile dorośli rzadko miewają problem z niedostateczną ilością witaminy K, o tyle jest to problem dość typowy u noworodków i niemowląt. Ich słabo rozwinięte jelita nie są bowiem jeszcze w stanie wytwarzać tego związku. Poza tym jego niedobory wynikają z tego, że nie jest on dostarczany wraz z mlekiem matki. Maluszkom niestety grozi z tego powodu dość poważna w konsekwencjach choroba krwotoczna. Właśnie dlatego podawana jest im domięśniowo witamina K i noworodek powinien przyjąć taki zastrzyk w ciągu 6 godzin od narodzin. Co ważne, taka jedna dawka jest zwykle wystarczająca dla dziecka i nie wymaga kontynuowania suplementacji.
Suplementacja witaminy K – kiedy warto ją rozważyć?
Objawy sugerujące niedobory witaminy K powinny skłonić do wizyty u lekarza, który zleci odpowiednie badania w celu potwierdzenia problemu. Dopiero po postawieniu właściwej diagnozy można wdrożyć terapię polegającą na przyjmowaniu suplementów zawierających ten związek. Są one dostępne w aptece i zazwyczaj dostarczają one menachinon, czyli witaminę K2. Najbardziej polecana jest jej naturalna postać pozyskana np. w wyniku fermentacji bakterii, ponieważ jest dobrze wchłaniana przez organizm.
Należy pamiętać, że samodzielnie na własną rękę nie powinno się zażywać takich preparatów, ponieważ nadmiar witaminy K w organizmie również nie jest korzystny. Może prowadzić m.in. do zaburzeń funkcjonowania wątroby, niedokrwistości, rozpadu czerwonych krwinek, czy też bólów serca. U noworodków przedawkowanie tego związku może spowodować natomiast żółtaczkę, anemię hemolityczną, a w wyjątkowych przypadkach uszkodzenie mózgu. Suplementy nie są także wskazane dla osób przyjmujących leki przeciwzakrzepowe, ponieważ osłabią ich działanie.
Kapsułki lub krople zawierające menachinon można zatem przyjmować wyłącznie po wyraźnym zaleceniu lekarza specjalisty. Najczęściej jest to wskazane w przypadku osób przewlekle chorych np. cierpiących na wspomniane wyżej schorzenia takie jak celiakia, mukowiscydoza, czy nowotwory. Przepisuje się ją także wielu kobietom chorującym na osteoporozę lub w celu profilaktyki tej choroby układu kostnego. W niektórych przypadkach suplementacja konieczna jest również u dzieci poprzez podawanie im np. kropli z witaminami E, D3 i K2.
Warto też wiedzieć, że witamina K obecna jest w niektórych kosmetykach, głównie kremach do cery naczynkowej. Dzięki ich stosowaniu można uszczelnić naczynka i zmniejszyć skłonność do pojawiania się tzw. pajączków.
Witaminy niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu
Nasz organizm do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje wielu witamin i jedną z nich jest witamina K. Postaraj się zapewnić jej prawidłowy poziom, wzbogacając codzienne menu o zawierające je produkty oraz dbając o mikroflorę jelitową. W przypadku pojawienia się objawów niedoborów tego związku np. problemów z krzepliwością krwi koniecznie udaj się do specjalisty, który w razie potrzeby zleci Ci odpowiednie suplementy witaminowe.
Produkty kupisz tu:
Preparaty z witaminą K
