Na skórze noworodków po urodzeniu nierzadko pojawiają się różnego rodzaju dermatozy, które wzbudzają niepokój świeżo upieczonych rodziców. Jedną z częstszych przypadłości jest trądzik niemowlęcy, który u większości małych pacjentów ma łagodny przebieg i ustępuje samoistnie w ciągu kilku miesięcy. Objawy tego schorzenia dermatologicznego często są mylone ze skazą białkową, która także może dawać o sobie znać problemami skórnymi. Czym jest i jakie są najczęstsze przyczyny powstawania trądziku niemowlęcego? Czy ta powszechnie występująca choroba zapalna skóry u niemowląt wymaga specjalistycznego leczenia? Odpowiedzi na te i inne pytania zawarliśmy w tekście.
Czym jest i jak wygląda trądzik niemowlęcy?
Skóra niemowląt w pierwszych miesiącach życia nie jest jeszcze dostatecznie rozwinięta. Przez to jest cienka, łatwo ulega wysuszeniu, a jej bariera jest bardziej przepuszczalna i wymaga odpowiedniej ochrony przed działaniem czynników zewnętrznych takich jak promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska oraz niska i wysoka temperatura. Niedojrzałość pod względem fizjologicznym sprawia, że naskórek noworodków jest bardziej podatny na podrażnienie i pojawienie się różnego rodzaju dermatoz. Jedną z powszechniej występujących przypadłości jest trądzik niemowlęcy, który na pierwszy rzut oka przypomina wyglądem zmiany, jakie pojawiają się na skórze w okresie dojrzewania.
Schorzenie to w większości przypadków ma łagodny przebieg i wymaga jedynie obserwacji dermatologicznej. Trzeba jednak pamiętać, że u niewielkiej części dzieci choroba może przybrać ostrą postać. W takiej sytuacji na ciele niemowlaka poza czerwonymi plamami i zaskórnikami mogą pojawić się ropne wypryski lub torbiele. Zmiany te nie wyglądają estetycznie, jednak pod żadnym pozorem nie należy ich wyciskać. Jeśli dojdzie do rozwoju infekcji bakteryjnej, konieczna jest konsultacja medyczna.
W przypadku trądziku niemowlęcego grudki i krostki są zlokalizowane głównie w obrębie twarzy: na czole, policzkach, brodzie. Poza zmianami skórnymi na skórze u niektórych dzieci pojawia się też charakterystyczna żółta łuska między brwiami oraz tłusta, przylegająca do naskórka łuska na owłosionej skórze głowy w okolicy czołowo-ciemieniowej. Tej powszechnie diagnozowanej u niemowląt dermatozie mogą też towarzyszyć małe białe grudki w okolicy nosa, które stanowią rezultat przerostu gruczołów łojowych.
Trądzik niemowlęcy – przyczyny
Za główną przyczynę tej popularnej dermatozy występującej nawet u co piątego malucha uznaje się pobudzenie gruczołów łojowych przez androgeny matki. Istnieją też inne teorie na temat przyczyn trądziku niemowlęcego. Ponieważ zmiany w postaci grudek i krostek bardzo często lokalizują się na czole pod czapeczką, przypuszcza się, że przypadłość może wynikać z nadmiernego przegrzania skóry. Do wystąpienia zaskórników i podskórnych guzków mogą również przyczynić się takie czynniki jak:
- niewłaściwa pielęgnacja naskórka,
- stosowanie kosmetyków zawierających oleje mineralne zapychające pory,
- silne detergenty zawarte m.in. w proszkach do prania,
- niedojrzałość układu hormonalnego dziecka,
- wytwarzanie przez gruczoły nadnerczowe noworodka substancji wpływających na produkcję sebum.
Część lekarzy pediatrów i dermatologów za przyczynę tego schorzenia wskazuje też uwarunkowania genetyczne. Na powstawanie trądziku niemowlęcego mogą mieć ponadto wpływ reakcje alergiczne na bytujące na skórze drożdżaki z rodziny Malassezia. Mikroorganizmy te w niezaburzonych warunkach fizjologicznych nie namnażają się i nie wywołują żadnych dolegliwości. Jeśli dojdzie do zakłócenia równowagi mikrobiomu skóry, wówczas może dojść do rozwoju takich dermatoz jak trądzik niemowlęcy, zapalenie mieszków włosowych, łupież pstry oraz łojotokowe zapalenie skóry głowy.

Trądzik niemowlęcy – rozpoznanie i leczenie
Diagnostyka dermatozy pojawiającej się u niemowląt w pierwszych tygodniach życia po porodzie polega przede wszystkim na dokładnej obserwacji zmian skórnych. U większości dzieci wykwity są ograniczone do skóry twarzy, ale sporadycznie mogą też występować na innych częściach ciała. Bardzo ważne jest, aby umieć odróżnić trądzik niemowlęcy od innych przypadłości dermatologicznych takich jak np. potówki. Rodzice, którzy nie mają pewności, czy ich maluch zmaga się ze zmianami trądzikowymi, powinni zasięgnąć konsultacji lekarza pediatry lub dermatologa.
Krostki i grudki występujące symetrycznie na skórze twarzy zwykle znikają samoistnie mniej więcej do dziesiątego-jedenastego tygodnia życia. Jeśli jednak zdarzy się, że trądzik niemowlęcy nie ustępuje pomimo upływu czasu, warto udać się do specjalisty. Być może przyczyną dermatozy są zaburzenia hormonalne, które wymagają wdrożenia odpowiedniego postępowania terapeutycznego. U większości dzieci na zmiany skórne nie stosuje się żadnych maści i kremów, o ile nie są one zbyt nasilone. Na schorzenie to nie przepisuje się też antybiotyków. Dolegliwość tą najlepiej po prostu przeczekać. By przyspieszyć znikanie zmian, warto stosować się do kilku prostych wskazówek. W zmniejszeniu widoczności krostek może pomóc pranie odzieży dziecięcej w delikatnym proszku, nieprzegrzewanie malucha oraz właściwe pielęgnowanie skóry.
Pielęgnacja skóry trądzikowej niemowlaka
Aby zapobiegać dalszemu rozwojowi zmian skórnych, bardzo ważne jest stosowanie delikatnych kosmetyków o łagodnych, hipoalergicznych formułach. Do kąpieli niemowlaka najlepiej używać emolientów, które zawierają w składzie substancje pozostawiające na powierzchni ciała niewidoczną warstwę ochronną zapobiegającą nadmiernej utracie wody. Dzięki temu naskórek noworodka nie ulegnie przesuszeniu i będzie mniej podatny na podrażnienie. W przypadku trądziku niemowlęcego ważne jest, aby sięgać po preparaty pozbawione syntetycznych barwników, związków alergizujących oraz o ograniczonej ilości konserwantów. Warto też zwrócić uwagę, czy mają atest np. Instytutu Matki i Dziecka lub Centrum Zdrowia Dziecka. Poza substancjami natłuszczającymi w kosmetykach powinny być obecne składniki łagodzące, do których należy m.in. alantoina, proteiny z owsa, ekstrakt z aloesu, wyciąg z rumianku oraz bisabolol.
Podstawową i najważniejszą zasadą pielęgnacji skóry z trądzikiem niemowlęcym jest systematyczne nawilżanie. Stosując odpowiednie preparaty przeciwdziałające nadmiernemu odparowywaniu z wody naskórka, można zapobiec występowaniu podrażnień, a także wspomóc przebieg naturalnych procesów regeneracyjnych. Co istotne, należy też zrezygnować z aplikowania tłustych maści, kremów i olejków. Zawarte w nich związki mogą bowiem zapychać pory i nasilać powstawanie zaskórników na delikatnej i niedostatecznie rozwiniętej skórze maluszka.
Produkty kupisz tu:
Dla wrażliwej skóry dziecka