Nasze ciało potrzebuje wielu pierwiastków do prawidłowego funkcjonowania i potas jest jednym z najważniejszych z nich. Jego rolą jest bowiem wspomaganie pracy mięśni, w tym również tego sercowego, od którego przecież zależy nasze życie. Groźny jest jednak nie tylko niedobór potasu, ale też jego nadmiar w organizmie. Sprawdź, co warto wiedzieć o tym mikroelemencie i kiedy rzeczywiście należy go suplementować, a kiedy jest to wręcz niewskazane.
Potas – jeden z najważniejszych pierwiastków
Zacznijmy od tego, że potas w naszym ciele pełni przede wszystkim funkcję elektrolitu, podobnie jak sód, wapń, czy magnez. Pod pojęciem elektrolitów należy rozumieć jony soli, które znajdują się m.in. we krwi i płynach tkankowych. W środowisku wodnym mają one zdolność przewodzenia prądu i dlatego w ludzkim organizmie odpowiadają za utrzymanie odpowiedniego napięcia elektrycznego na błonach komórkowych oraz za przekazywanie impulsów elektrycznych między komórkami.
Co istotne, każdy z elektrolitów ma nieco inne właściwości i wszystkie są niezwykle ważne dla utrzymania zdrowia. Warto o tym pamiętać, ponieważ najczęściej dbamy o m.in. prawidłową podaż magnezu, a zapominamy właśnie o potasie, którego niedobory mogą skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi.
Najważniejsze właściwości potasu
Wiemy już, że potas w organizmie pełni funkcję elektrolitu, ale warto wyjaśnić, jak konkretnie wpływa na nasze zdrowie, ponieważ ma wiele właściwości. Pierwiastek ten odpowiada bowiem między innymi za:
- prawidłowe funkcjonowanie mięśni – zapobiega ich nagłym skurczom oraz bierze udział w syntezie białek wchodzących w skład tkanek mięśniowych,
- pracę serca – uczestniczy w generowaniu impulsów elektrycznych odpowiedzialnych za skurcze mięśnia sercowego,
- działanie mózgu – bierze udział w procesie jego dotleniania, a więc wpływa na procesy myślowe i koncentrację,
- kontrolowanie ilości wody w organizmie – jako antagonista sodu zapobiega zwiększaniu jej objętości, a więc także podwyższaniu ciśnienia krwi,
- utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej.
Potas jest zatem niezwykle ważny nie tylko dla naszego zdrowia, ale także życia, ponieważ bez niego zwyczajnie nie pracowałoby nasze serce. Należy jednak mieć świadomość, że niebezpieczny jest zarówno niedobór tego mikroelementu, jak i nadmiar. Na szczęście do zaburzeń jego stężenia dochodzi dość rzadko, co szerzej wyjaśnimy niżej.
Nadmiar potasu w organizmie
Na nadmiar potasu w organizmie, czyli tzw. hiperkaliemię narażone są głównie osoby, które z jakichś przyczyn mają zaburzony proces wydalania tego pierwiastka. Najczęściej powodem tego są:
- upośledzona praca nerek,
- niedoczynność kory nadnerczy,
- stosowanie niektórych leków np. stosowanych w terapii nadciśnienia inhibitorów konwertazy angiotensyny, beta-adrenolityków, czy też antagonistów receptora aldosteronowego.
Do zbyt wysokiego stężenia tego pierwiastka może doprowadzić także jego nadmierna suplementacja. Dochodzi do tego zazwyczaj w przypadku, gdy przyjmuje się równolegle kilka preparatów witaminowych zawierających potas lub samodzielnie zwiększa się ich dawki powyżej tych wskazanych na opakowaniu.
Warto mieć świadomość, że nadmiar potasu jest bardzo niebezpieczny, ponieważ może prowadzić między innymi do poważnych zaburzeń pracy serca, a w skrajnych przypadkach nawet do udaru.
Niedobór braku potasu w organizmie
Hipokaliemia, czyli niedobór potasu, jest zjawiskiem rzadkim u osób zdrowych i stosujących prawidłowo zbilansowaną dietę. Problem ten może się pojawić na przykład wskutek:
- niektórych chorób np. nerek lub serca, cukrzycy, czy niedoczynności tarczycy,>
- przewlekłych lub ostrych wymiotów albo biegunek, które powodują nadmierne „wypłukanie” elektrolitów z organizmu,
- spożywania dużej ilości produktów odwadniających np. kawy i alkoholu,
- silnego krwotoku (np. po urazie),
- intensywnego wysiłku fizycznego, który również zaburza gospodarkę elektrolitową.
Braki potasu zwykle manifestują się dość typowymi objawami m.in. bolesnymi skurczami i drżeniem mięśni, nadciśnieniem, a także zaburzeniami rytmu serca i pracy nerek. Takie dolegliwości powinny skłonić do zbadania poziomu stężenia tego pierwiastka. A jak uzupełnić jego niedobór? O tym powinien zdecydować specjalista, ponieważ w wielu przypadkach wystarczy zmienić dietę, a w niektórych konieczne będzie sięgnięcie po odpowiedni suplement z potasem.
Naturalne źródła potasu
Jak już wspomnieliśmy, niedobory potasu zdarzają się rzadko w naszym społeczeństwie, ponieważ tradycyjna polska kuchnia w dużej mierze zaspokaja zapotrzebowanie na ten pierwiastek. Zawierają go bowiem w dość dużej ilości ziemniaki, które wciąż królują na naszych stołach. Ponadto mikroelement ten znajduje się w wielu innych produktach m.in.:
- mięsie (zarówno tym czerwonym, jak i drobiu),
- rybach,
- warzywach takich jak pomidory, marchew, dynia, brokuły i szpinak,
- roślinach strączkowych – fasoli, soczewicy i grochu,
- owocach - zwłaszcza tych suszonych takich jak figi, daktyle czy morele, ale potas zawierają też świeże banany, śliwki, truskawki, czy też cytrusy,
- produktach mlecznych,
- orzechach.
Warto wiedzieć, że szczególnie dużą ilość potasu zawierają pomidory oraz zrobione z nich przetwory takie jak przeciery czy soki. Picie tych ostatnich jest polecane w szczególności po intensywnych treningach i przy okazji skutków zakrapianych imprez, ponieważ doskonale uzupełniają poziom tego pierwiastka, wypłukanego podczas wysiłku lub przez nadmierne spożycie alkoholu.
Suplementacja pod okiem lekarza
Jeśli chcesz sprawdzić, czy masz w organizmie odpowiednią ilość potasu, najlepiej udaj się na badanie do laboratorium diagnostycznego. Prawidłowe stężenie tego pierwiastka powinno wynosić od 3,5 do 5,5 mmol/l. Wynik odbiegający od normy skonsultuj ze swoim lekarzem rodzinnym, który w zależności od diagnozy zaleci Ci albo suplementy z potasem w celu uzupełnienia jego podaży, albo dietę ubogą w ten mikroelement w celu pozbycia się jego nadmiaru.
Pamiętaj, by nie brać na własną rękę preparatów z witaminami i minerałami zawierających potas bez wcześniejszego skonsultowania się ze specjalistą. Przed ich zakupem koniecznie porozmawiaj z lekarzem lub farmaceutą, który doradzi Ci odpowiednie tabletki oraz wyjaśni, jak należy je w bezpieczny sposób dawkować. Jeżeli natomiast cierpisz na przewlekłe choroby i bierzesz stale jakieś leki, konsultacja lekarska w Twoim przypadku jest obowiązkowa.
Dbaj o swoje zdrowie z poradnikiem Apteki Europejskiej
Wiesz już, że potas jest ważnym pierwiastkiem, ale Twój organizm potrzebuje także innych składników odżywczych do prawidłowego funkcjonowania. Dowiedz się więcej na ten temat, czytając poradniki na stronie naszej apteki. Znajdziesz tam między innymi ciekawy artykuł o właściwościach witaminy K, czy też o wpływie witaminy C na naszą odporność. Pamiętaj, że mając odpowiednią wiedzę, lepiej zadbasz o swoje zdrowie!
Produkty kupisz tu:
Preparaty z potasem
