Jednym z coraz częściej spotykanych nowotworów skóry jest czerniak. Rak ten wywodzi się z melanocytów, komórek pigmentacyjnych tworzących naskórek, kiedy dojdzie w nich do uszkodzenia DNA. Najlepszym sposobem zapobiegania rozwojowi tej choroby jest badanie zmian skórnych, które może przeprowadzić wyłącznie dermatolog. Skąd się biorą pieprzyki na ciele człowieka? Jak powinna wyglądać profilaktyka znamion barwnikowych? Dlaczego obserwowanie wykwitów pojawiających się na skórze jest tak ważne? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań zawarliśmy w poniższym tekście. Przeczytaj!
Czym są zmiany skórne na ciele człowieka?
Ze względu na charakter wyróżnia się zmiany skórne wrodzone oraz nabyte. Te pierwsze są obecne już przy narodzinach lub pojawiają się mniej więcej do ukończenia dziesiątego roku życia. Przeważnie są to pojedyncze pieprzyki o jednolitym kolorze i równej powierzchni. Niekiedy mogą z nich wyrastać niewielkie włoski określane mianem terminalnych. Z kolei znamiona nabyte wykształcają się u młodzieży i osób dorosłych. Zwykle lokalizują się w miejscach odsłoniętych i najczęściej eksponowanych na promieniowanie ultrafioletowe takich jak:
- plecy,
- dekolt,
- przedramiona,
- kark,
- kończyny dolne.
Większą liczbę zmian barwnikowych obserwuje się u osób z jasnym fototypem skóry, czyli o jasnych oczach i blond włosach, które łatwo ulegają poparzeniom słonecznym i prawie nigdy nie wytwarzają opalenizny. Znamiona nabyte z biegiem czasu mogą zmieniać swój wygląd. Ich rozwój jest związany przede wszystkim z nadmiernym wpływem światła słonecznego. Niektórzy decydują się na usuwanie pieprzyków profilaktycznie lub ze względów kosmetycznych. By ustrzec się przed nowotworem skóry, należy regularnie kontrolować naskórek, by w porę wychwycić niepokojące objawy.
Skąd biorą się zmiany skórne?
Przeważająca większość zmian skórnych pojawia się na ciele na skutek kontaktu ze słońcem. Intensywne promieniowanie ultrafioletowe sprawia, że dochodzi do namnożenia melanocytów, komórek produkujących melaninę. Nieprawidłowy rozkład tego barwnika w skórze powoduje, że na ciele można dostrzec pieprzyki o różnych odcieniach. W większości przypadków są one nieszkodliwe, ale niektóre z nich mogą wykazywać tendencję do transformacji nowotworowych. Do zmiany ich wyglądu czy koloru mogą prowadzić także inne czynniki, spośród których można wymienić uwarunkowania genetyczne, substancje chemiczne oraz promieniowanie jonizujące. Z tego względu bardzo ważna jest systematyczna profilaktyka znamion u dermatologa. Dzięki dermatoskopii lekarz może odróżnić nieszkodliwe problemy skórne od niebezpiecznych nowotworów skóry.
Rodzaje pieprzyków
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje pieprzyków. Pierwszą grupę stanowią zwykłe zmiany skórne, które mają brązowy kolor i płaskie brzegi. Najczęściej można je dostrzec na plecach i klatce piersiowej, ale niekiedy pojawiają się też na kończynach górnych i na twarzy. Druga kategoria to znamiona nietypowe, do których należą wykwity o nieregularnym kształcie i o różnej barwie: fioletowej, czerwonawej, niebieskiej.
W medycynie istnieje też bardziej szczegółowy podział, zgodnie z którym można wyodrębnić:
- znamię Beckera przybierające formę ciemnobrązowej plamy o nieregularnym kształcie,
- znamię Clarka, które jest płaskie i ma dobrze odznaczone krawędzie,
- znamię siateczkowate wyróżniające się obecnością zanikającej siatki barwnikowej w części pieprzyka,
- znamię błękitne, które zawdzięcza swoją nazwę charakterystycznemu szaroniebieskiemu odcieniowi.
Ponadto istnieją niesklasyfikowane proliferacje naskórkowe. Należą do nich wszystkie pozostałe zmiany, których nie da się zakwalifikować do żadnej z powyższej kategorii, a u których podłoża leży proliferacja melanocytów, komórek nadających barwę ludzkiej skórze.

Usuwanie pieprzyków
W kwestii dotyczącej tego, czy daną zmianę skórną należy pozostawić, czy wyciąć, powinien wypowiedzieć się dermatolog. W celu przeprowadzenia badania lekarz korzysta z dermatoskopu, specjalnego urządzenia, które pozwala powiększyć i dokładnie obejrzeć każde ze znamion znajdujące się na ciele pacjenta. Ten poręczny przyrząd umożliwia analizę struktur barwnikowych obecnych zarówno na poziomie naskórka, jak i skóry właściwej. Niepokojący wynik jest jednym ze wskazań do wycięcia zmiany. Usuwanie pieprzyków jest też zalecane w przypadku krwawienia lub swędzenia znamiona oraz w sytuacji, kiedy jest ono zlokalizowane w miejscu narażonym na ciągłe otarcia i urazy (np. na linii zapięcia biustonosza, na ramieniu, na którym często noszona jest torebka lub plecak itp.).
Dlaczego obserwowanie zmian skórnych jest istotne?
Rozwijające się z melanocytów znamiona barwnikowe trzeba regularnie kontrolować ze względu na niebezpieczeństwo przekształcania się ich w groźne zmiany nowotworowe. W tym celu najlepiej raz do roku odwiedzić gabinet dermatologiczny. Lekarz dokładnie obejrzy całe ciało za pomocą specjalistycznego dermatoskopu, w tym także miejsca słabiej dla nas widoczne takie jak kark, ramiona, plecy, pośladki, pachwiny oraz skóra głowy. Pieprzyki warto oglądać także samodzielnie, szczególną uwagę zwracając na ich rozmiar, kształt oraz kolor. W przypadku zaobserwowania niepokojących zmian np. w postaci krwawienia, nierównych brzegów czy nierównomiernego rozkładu barwy, należy zasięgnąć porady specjalisty. Dermatolog na podstawie oględzin i badania stwierdzi, czy usuwanie podejrzanych pieprzyków jest konieczne, czy można pozostawić je do obserwacji.
Na czym powinna polegać profilaktyka zmian skórnych?
Regularna profilaktyka pozwala wychwycić pieprzyki, z których może rozwinąć się czerniak. Trzeba jednak pamiętać, że oglądanie całego ciała pod kątem znamion nie jest jedynym elementem przeciwdziałania nowotworom skóry. Poza systematycznym sprawdzaniem stanu naskórka warto pamiętać o unikaniu silnego naświetlania zmian. Całkowite uniknięcie ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe nie jest możliwe, jednak jego szkodliwy wpływ na skórę można zmniejszyć, stosując preparaty ochrony przeciwsłonecznej. Są one dostępne w postaci kremów, olejków, aerozoli, pianek. Ich duży wybór proponuje m.in. internetowa apteka Browary Warszawskie. Ponadto w ramach profilaktyki warto pamiętać o rezygnacji z solarium – w takich miejscach na skórę również oddziałują szkodliwe promienie UV.
Regularnie sprawdzaj stan swojej skóry!
Nowotwory skóry stanowią coraz poważniejszy problem, a częstotliwość ich występowania stale rośnie. Dlatego niezwykle ważna jest profilaktyka i usuwanie pieprzyków, z których w przyszłości mogą rozwinąć się zmiany rakowe. Przynajmniej raz w roku warto odbyć kontrolne badanie dermatoskopowe. Poza tym należy pamiętać o ochronie przeciwsłonecznej. Chcesz dowiedzieć się, co wziąć pod uwagę przy zakupie kosmetyków z filtrami UV? Szukasz wskazówek, jak poradzić sobie z oparzeniami słonecznymi? Wiele cennych publikacji dostarcza m.in. blog apteki Browary Warszawskie.
Produkty kupisz tu:
Kosmetyki przeciwsłoneczne