Choroby układu moczowego są dość powszechne zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn. Jedną z boleśniejszych dolegliwości jest kolka nerkowa. Jej najczęstszą przyczyną jest kamica, która charakteryzuje się powstawaniem nierozpuszczalnych złogów w obrębie nerek. Schorzenie objawia się silnym, napadowym i kłującym bólem w okolicy lędźwiowej, który może promieniować do pachwin oraz krocza. Co robić, kiedy w drogach moczowych pojawiają się niewielkie, a z czasem coraz większe złogi? Czy istnieją sposoby zapobiegania atakom kolki nerkowej? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań zawarliśmy w tekście.
Czym jest kolka nerkowa i jaka jest jej przyczyna?
Osadzanie się w drogach moczowych złogów w postaci kamieni stanowi najczęstszą przyczynę kolki nerkowej. Do ich powstawania prowadzi przesycenie moczu substancjami zdolnymi do krystalizacji oraz zaburzenie mechanizmów hamujących wytrącanie się kryształów w cewce moczowej. U osób, u których rozpoznano kamicę, najczęściej obserwuje się wysokie stężenie w moczu wapnia, szczawianów, fosforanów, cystyny oraz kwasu moczowego.
Kamienie nerkowe mogą powstawać na skutek:
- predyspozycji genetycznych,
- nieprawidłowości w budowie układu moczowego,
- przewlekłych infekcji bakteryjnych,
- chorób należących do zespołów metabolicznych,
- stosowania niektórych leków.
Bezpośrednią przyczyną kolki nerkowej jest przemieszczanie się kamieni z nerek do moczowodów. Niewielkie złogi zwykle swobodnie przechodzą przez drogi wyprowadzające mocz i nie powodują żadnych dolegliwości. Ostry ból wywołują większe kamienie, które prowadzą do zablokowania odpływu moczu i wystąpienia nieprzyjemnych symptomów. Czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia napadu jest też dieta obfitująca w duże ilości sodu i białka, które jest głównym źródłem jonów powodujących zakwaszenie moczu i nasilających krystalizację soli moczanowych.
Ponadto kolka nerkowa często jest wywoływana przez spożywanie niewystarczającej ilości płynów. Zbyt mała podaż wody w ciągu dnia nie tylko zwiększa ryzyko odwodnienia. Sprawia też, że produkcja moczu staje się ograniczona, przez co zmienia się on w roztwór przesycony substancjami chemicznymi, które ulegają krystalizacji i przekształceniu w kamienie.
Objawy kolki nerkowej
Kamica jest chorobą ogólnoustrojową, której objawy w zależności od kształtu, wielkości oraz umiejscowienia kamienia mogą być mniej lub bardziej dokuczliwe. W zależności od położenia anatomicznego złogi mogą występować w pęcherzu, miedniczkach lub moczowodach. Pierwsze symptomy zwykle występują u osób między dwudziestym a trzydziestym rokiem życia, a także u kobiet po pięćdziesiątce. Warto wiedzieć, że schorzenie to nierzadko dotyczy także populacji dziecięcej. Kolka nerkowa charakteryzuje się silnym i nagłym bólem, który lokalizuje się w odcinku lędźwiowym i może promieniować w kierunku narządów płciowych oraz wewnętrznej strony ud. U wielu chorych samoistne wydalenie kamienia wraz z moczem na ogół następuje po jednym lub kilku atakach choroby.
W przebiegu kolki nerkowej mogą pojawić się także objawy towarzyszące, do których należą:
- nudności i wymioty,
- bóle głowy,
- podwyższona temperatura ciała,
- pieczenie w cewce moczowej,
- bladość powłok skórnych,
- wzmożona potliwość,
- niepokój ruchowy.
Niektórzy pacjenci uskarżają się ponadto na spadek ciśnienia tętniczego, który może powodować omdlenia, a także na krwiomocz, któremu towarzyszą trudności z oddawaniem moczu. W przypadku wystąpienia pierwszych objawów kolki nerkowej bardzo ważne jest jak najszybsze zgłoszenie się do lekarza. U osób późno szukających pomocy może dojść do rozwinięcia się stanu septycznego, który może prowadzić do niebezpiecznego dla zdrowia roponercza lub upośledzenia prawidłowej funkcji nerek.
Co w przypadku ataku kolki?
U wielu pacjentów kolka nerkowa przebiega z bardzo intensywnym i uciążliwym bólem w okolicy lędźwiowej, gorączką i parciem na pęcherz. Z tego względu szukają oni pomocy w gabinetach lekarskich oraz na szpitalnych oddziałach ratunkowych. W trakcie wizyty lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad oraz badanie fizykalne, które polega na sprawdzeniu mięśni usytuowanych w obszarze lędźwiowo-grzbietowym (w przypadku ataku kolki nerkowej są one napięte). Niezwykle pomocna w postawieniu diagnozy jest też ocena reakcji organizmu chorego na uderzenie pięścią w tylną część pleców (tzw. dodatni objaw Goldflama).
Ponadto w rozpoznaniu choroby wykorzystuje się badania obrazowe. Najczęściej jest to ultrasonografia układu moczowego, która pozwala na precyzyjne określenie liczby kamieni, ich wielkości i lokalizacji. Do oceny stanu dróg moczowych służy też tomografia komputerowa oraz zdjęcie przeglądowe (RTG) jamy brzusznej. Kiedy lekarz ostatecznie potwierdzi, że doszło do napadu kolki nerkowej, konieczne jest rozpoczęcie odpowiedniego leczenia. Choremu zwykle podaje się środki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz preparaty rozkurczające, które mają za zadanie rozluźnienie mięśni moczowodów i usprawnienie przemieszczania się kamieni z nerek do pęcherza.
Niestety kolka nerkowa ma dużą skłonność do nawrotów, dlatego nawet jednorazowe pozbycie się złogów nie jest w stanie zagwarantować, że nie dojdzie do ponownego atakiem choroby. Nowe kamienie mogą utworzyć się nawet po dwóch-trzech latach. By zmniejszyć ryzyko ich powstawania, należy szczególną uwagę zwrócić na spożywanie płynów we właściwej ilości oraz na odpowiednie zrównoważenie diety.
Czy można uniknąć kolejnego ataku kolki nerkowej?
Nawet jeśli doszło do jednorazowego epizodu kolki nerkowej, można zabezpieczyć się przed nawrotem ataku. Najważniejszą zasadą zapobiegania kamicy jest wypijanie odpowiedniej ilości płynów. Im więcej wody zostanie dostarczone do organizmu, tym sprawniejszy jest przepływ moczu, wraz z którym samoczynnie są wydalane niewielkie złogi. Szczególnie ważne jest, aby spożycie płynów było większe w porze popołudniowej i wieczornej, ponieważ podczas snu mocz w naturalny sposób ulega zagęszczeniu, co sprzyja krystalizacji i wytrącaniu się złogów w drogach moczowych. Osoby zmagające się z kamicą nerkową powinny sięgać głównie po wodę niskozmineralizowaną, a zrezygnować ze spożycia soków, kompotów, herbat i kakao.
W profilaktyce kolki nerkowej duże znaczenie ma także odżywianie. Z diety należy wyeliminować przede wszystkim pokarmy bogate w substancje, z których mogą formować się kamienie. W przypadku kamicy szczawianowej należy odstawić mocną herbatę, szczaw, czekoladę, produkty kiszone, suszone figi, ostre przyprawy oraz mocną herbatę i kawę. Osoby, u których zdiagnozowano kamicę fosforanową, powinny wystrzegać się spożywania nasion roślin strączkowych, alkalicznej wody mineralnej, szpinaku, rabarbaru oraz solonych przetworów. W większości przypadków wdrożenie powyższych zasad wystarczy, by uniknąć kolejnego ataku choroby.
Produkty kupisz tu:
Pomoc w kamicy nerkowej
