Kichanie, obrzęk błony śluzowej i uczucie zatkanego nosa to typowe objawy kataru siennego. Ta uciążliwa dolegliwość często jest niesłusznie bagatelizowana, tymczasem potrafi znacząco utrudnić codzienne funkcjonowanie. Do nasilenia nieprzyjemnych objawów zwykle dochodzi na skutek kontaktu z alergenami środowiskowymi takimi jak pyłki roślin, sierść zwierząt czy roztocza kurzu domowego. Jak odróżnić katar sienny od przeziębienia? Jakie istnieją sposoby leczenia tej przypadłości? Sprawdź i usystematyzuj swoją wiedzę.
Katar sienny a przeziębienie
Nieżyt nosa określany mianem kataru siennego jest jedną z najczęstszych chorób alergicznych występujących na świecie. Nie stanowi ona zagrożenia dla życia, jednak jest dolegliwością znacznie pogarszającą jego jakość. Schorzenie to jako odrębna jednostka chorobowa w literaturze medycznej zaistniało w latach dwudziestych XIX wieku. Początkowo nazywano je pyłkowicą, ponieważ dokuczliwe objawy w postaci wodnistej wydzieliny z nosa i zaczerwienienia oczu pojawiały się głównie w okresie pylenia roślin.
Poza tym, że katar sienny przez wiele osób jest lekceważony, często bywa też mylony z przeziębieniem. W przypadku ostrego nieżytu nosa przyczyną zakażenia najczęściej są wirusy oraz bakterie. Dolegliwość zwykle trwa kilka dni i ustępuje samoistnie. Wspomagająco w jej leczeniu stosuje się leki przeciwbólowe. Zapalenie błony śluzowej nosa w wyniku alergii trwa znacznie dłużej i nie mija po podaniu niesteroidowych środków przeciwzapalnych. Warto zaznaczyć, że katar sienny może występować okresowo lub przez cały rok.
Jak rozpoznać katar sienny?
Rozpoznania alergicznego nieżytu nosa zwykle dokonuje się na podstawie objawów klinicznych. Pacjenci zmagający się z tą przypadłością uskarżają się na wyciek wodnistej wydzieliny z jam nosowych, kichanie oraz uczucie zatkanego nosa. Inne charakterystyczne symptomy kataru siennego pojawiające się na skutek ekspozycji na alergen to:
- spływanie śluzu po tylnej ścianie gardła,
- świąd nosa,
- niedrożność górnych dróg oddechowych,
- oddychanie przez usta,
- ciemniejsze zabarwienie skóry pod oczami.
W przebiegu alergicznego nieżytu nosa często też występują objawy ogólnoustrojowe takie jak bóle głowy, trudności z koncentracją, zaburzenia nastroju, suchość w ustach oraz podwyższona temperatura ciała.
Katar sienny – przyczyny
Głównym czynnikiem etiologicznym w przypadku kataru siennego są alergeny wziewne, które przedostają się do dróg oddechowych wraz z powietrzem. W Polsce są to przede wszystkim pyłki roślin: brzozy, bylicy pospolitej, leszczyny, jesionu, wiechliny łąkowej, wierzby, babki lancetowatej, mniszka lekarskiego, topoli. U niektórych osób do nasilenia dolegliwości dochodzi w wyniku kontaktu z roztoczami kurzu domowego. Organizmy te żywią się resztkami martwego naskórka i występują głównie w pościeli, materacach, dywanach oraz meblach. Do alergenów wpływających na pojawienie się kichania, obrzęku i wodnistej wydzieliny z nosa należą też:
- pleśnie,
- grzyby drożdżopodobne,
- insekty (np. karaluchy),
- lateks,
- enzymy w środkach czystości,
- niektóre składniki leków.
Podłożem objawów sezonowego lub całorocznego nieżytu nosa jest reakcja alergiczna zapoczątkowana przez kontakt z alergenem. W jej wyniku dochodzi do uwolnienia licznych mediatorów stanu zapalnego. Warto dodać, że katar sienny często występuje z innymi schorzeniami alergicznymi takimi jak np. astma oskrzelowa czy atopowe zapalenie skóry.
Jak wygląda leczenie kataru siennego?
W przypadku ostrego nieżytu nosa wywołanego przez wirusy lub bakterie na ogół stosuje się leki przeciwzapalne. W sytuacji, kiedy mamy do czynienia z trwającym tygodniami lub miesiącami katarem siennym zaleca się przede wszystkim unikanie ekspozycji na alergen. W leczeniu alergicznego nieżytu nosa wykorzystuje się preparaty przeciwhistaminowe, które mogą być podawane doustnie lub donosowo. W ich składzie można znaleźć m.in. takie substancje czynne jak cetyryzyna, loratadyna, desloratadyna oraz feksofenadyna.
Ponadto w terapii kataru siennego znajdują zastosowanie glikokortykosteroidy. W celu uzyskania maksymalnego efektu zaleca się ich przyjmowanie przez okres minimum dwóch tygodni. Pacjentom, którym z różnych powodów nie można podawać leków przeciwhistaminowych lub glikokortykosteroidów, często proponuje się kromony. Do tej grupy należą głównie krople do oczu oraz aerozole do nosa. Znajdujący się w nich kromoglikan sodu może być stosowany u osób dorosłych oraz u dzieci powyżej czwartego roku życia.
Alternatywą są leki o działaniu obkurczającym naczynia krwionośne w nosie, które zawierają nafazolinę, tetryzolinę, fenylefrynę. Nie powinny one być jednak stosowane długotrwale, gdyż mogą prowadzić do nadmiernego obrzęku błony śluzowej i utraty wrażliwości na lek. Gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów, należy skonsultować się z lekarzem. Wizyta u specjalisty jest też konieczna, kiedy wystąpią takie objawy jak utrata węchu, niedrożność nosa bez wycieku wydzieliny, duszność oraz powtarzające się krwawienia z jam nosowych.
Jak zminimalizować ryzyko kataru alergicznego?
Poza stosowaniem leków przeciwhistaminowych istnieją inne sposoby pozwalające na zminimalizowanie ryzyka wystąpienia kataru siennego. Osoby uczulone na pyłki roślin i roztocza kurzu domowego często sięgają po oczyszczacze powietrza, które są w stanie wyeliminować wiele pyłów wywołujących dokuczliwe objawy. Mechanizm ich działania polega na wykrywaniu i usuwaniu mikroskopijnych cząsteczek zanieczyszczeń przy pomocy filtrów HEPA o wysokiej wydajności zbudowanych z wielu warstw włókna polimerowego. Ponadto wskazane jest częste odkurzanie oraz regularne zmienianie pościeli.
W celu zmniejszenia objawów alergii warto też śledzić informacje o aktualnych stężeniach pyłków w powietrzu atmosferycznym. Przydatne mogą okazać się np. aplikacje mobilne zawierające zindywidualizowane kalendarze pylenia określonych gatunków traw, chwastów i drzew. Pacjentom cierpiącym z powodu kataru siennego zaleca się też systematyczne płukanie nosa solą fizjologiczną, które może pomóc w oczyszczeniu jam nosowych oraz w złagodzeniu nieprzyjemnych dolegliwości ze strony układu oddechowego.
Podejrzewasz u siebie katar sienny? Skonsultuj się z lekarzem!
Alergiczny nieżyt nosa to powszechne schorzenie przewlekłe występujące zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Towarzyszące mu objawy nie powinny być lekceważone, ponieważ mogą prowadzić do rozwoju innych chorób układu oddechowego, zwłaszcza astmy oskrzelowej. W przypadku łagodnego, okresowego kataru siennego zwykle wystarczy zastosowanie preparatów antyhistaminowych w postaci tabletek, syropów lub aerozoli do nosa. W sytuacji przewlekłego nieżytu alergicznego i znacznej niedrożności nosa konieczna jest osobista wizyta u lekarza, który przeprowadzi szczegółowy wywiad i zaplanuje proces leczenia.
Produkty kupisz tu:
Aerozole do nosa
Doustne leki przeciwalergiczne
