Nienarodzone dziecko przesypia większą część doby w brzuchu mamy. Po przyjściu na świat w pierwszym półroczu życia niemowlę także potrzebuje wiele odpoczynku. Śpi nawet siedemnaście godzin na dobę. Jest to związane przede wszystkim z dynamicznym rozwojem oraz z burzliwymi zmianami zachodzącymi w małym organizmie. Co zrobić, żeby sen dziecka był spokojny i efektywny? Jakie rozwiązania mogą pomóc maluszkowi w zaśnięciu i wyrobieniu dobrych nawyków sennych? Odpowiedzi na te i inne pytania zawarliśmy w poniższym tekście. Sprawdź!
Dlaczego sen jest tak ważny?
W przypadku noworodków i niemowląt, które nie mają jeszcze w pełni rozwiniętego ośrodkowego układu nerwowego, efektywny sen ma bardzo ważne znaczenie. Odpowiednia ilość wypoczynku pozwala nie tylko zregenerować siły, ale także wspomaga produkcję substancji, które wpływają na nastrój, pamięć i sprawność ruchową. Mamy tu na myśli takie związki jak dopamina, serotonina czy acetylocholina. Wartościowy sen dziecka jest szczególnie istotny w ciągu pierwszych trzech lat życia. To właśnie wtedy mózg zwiększa swoją objętość i tworzone są ścieżki nerwowe odpowiedzialne za rozumienie, komunikację, równowagę emocjonalną.
W trakcie odpoczynku wydziela się także hormon wzrostu, który jest niezbędny do prawidłowego przyrostu kości i narządów. Za jego wydzielanie odpowiada przysadka mózgowa. Niedobór somatotropiny może powodować opóźnienie w rozwoju, a także zwiększać ryzyko takich schorzeń jak żółtaczka, karłowatość, otyłość brzuszna oraz depresja. W trakcie snu organizm dziecka wytwarza też krwinki białe, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego.
Ile godzin powinno spać dziecko?
Najwięcej snu potrzebują noworodki. Maluszki, które dopiero przyszły na świat, zwykle śpią od szesnastu do osiemnastu godzin na dobę. Jest to związane głównie z dużą liczbą bodźców, które docierają do nich po zderzeniu się z nową rzeczywistością. W miarę upływu kolejnych miesięcy wypoczynek niemowlaka przechodzi kolejne transformacje. Okresy czuwania stopniowo ulegają wydłużeniu, a zapotrzebowanie na efektywny sen powoli się zmniejsza.
Ilość czasu niezbędnego do zregenerowania organizmu jest w dużej mierze kwestią indywidualną. Przyjmuje się jednak, że niemowlę w ciągu doby powinno spać:
- jeśli ma 5-8 tygodni – 16-17 godzin,
- 9-12 tygodni – 15 godzin,
- 4-8 miesięcy – 14-15 godzin,
- 9-12 miesięcy – 14 godzin,
- 1-3 lat – 12-14 godzin.
By wiedzieć, ile snu potrzebuje dziecko, należy uważnie obserwować jego zachowanie: apetyt, chęć do zabawy, nastrój, sposób budzenia. Niemowlęta z reguły zasypiają w podobnych porach. Trzeba jednak pamiętać, że wraz z wydłużaniem się okresów czuwania, pora zasypiania również może ulec przesunięciu.
Jak wspomóc efektywny sen malucha?
Chcąc zadbać o spokojny sen dziecka, w pierwszej kolejności należy dążyć do przyzwyczajenia go, aby spało w określonych godzinach. Malucha powinno układać się do spania w momencie, kiedy rzeczywiście jest senny. Dlatego nie można przeoczyć typowych oznak senności takich jak ziewanie, wyginanie pleców do tyłu, utrata ochoty na zabawę, wtulanie się w mamę. Niektóre niemowlęta stają się też rozdrażnione i płaczliwe. Jeśli malec nie zostanie położony do łóżeczka o czasie, wówczas objawy przemęczenia mogą się jeszcze bardziej nasilić.
W wyciszeniu szkraba może też pomóc powtarzanie tych samych czynności przed snem: kąpiel, przebieranie, karmienie, śpiewanie kołysanek, czytanie bajek. Niekiedy maluszki same rozwijają własne rytuały: ssą smoczek, przytulają się do pluszowej zabawki, trzymają w rączce mięciutki kocyk. Takich zachowań nie powinno się likwidować, ponieważ mogą zakłócić zapadanie w drzemkę.
By wspomóc regenerację małego organizmu, można też sięgnąć po witaminy na efektywny sen. Naturalne preparaty z nienasyconymi kwasami tłuszczowymi czy witaminą D mogą pomóc w uregulowaniu pracy układu nerwowego, którego kondycja ma ważne znaczenie dla wartościowego i głębokiego wypoczynku.
Zadbaj o odpowiednie warunki do snu
Pomimo że noworodek nie do końca jest gotowy na naukę nawyków sennych, warto ją rozpocząć już od pierwszych dni jego życia. Jeszcze przed przyjściem maluszka na świat, dobrze jest zadbać o zapewnienie mu odpowiednich warunków do wypoczynku. Łóżeczko powinno być wygodne, przytulne i ustawione w pobliżu mamy. Bardzo ważne znaczenie ma też układanie szkraba w komfortowej dla niego pozycji. Najwięcej dzieci preferuje pozycję na boku. W pierwszych tygodniach życia odradza się kładzenie niemowlęcia do snu na brzuchu. Takie położenie zwiększa bowiem ryzyko wystąpienia zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej (tzw. SIDS).
Utul i ukołysz dziecko
W brzuchu mamy dziecko zasypiało ukołysane w rytmie ruchów jej ciała. Po przyjściu na świat można spróbować odtworzyć takie bujanie poprzez delikatne kołysanie maluszka w ramionach rodzica. Zdrowy i efektywny sen mogą też wspomóc ciche, spokojne dźwięki. W okresie płodowym noworodek był przyzwyczajony do bicia serca mamy. Po narodzinach może być mu trudniej zasnąć bez charakterystycznego szumu. U niektórych maluchów sprawdzą się kołysanki i szeptane bajki, u innych pomocna w zasypianiu może być cicha muzyka. Jeśli niemowlę ma trudności z zaśnięciem i nerwowo macha przy tym rączkami oraz nóżkami, można sięgnąć po kocyk lub specjalny śpiworek do spowijania. Otulenie szkraba może pomóc mu w wyciszeniu nieskoordynowanych ruchów oraz w zapewnieniu warunków, jakie zapamiętało z łona matki. Nie zaleca się jednak krępowania ruchów, czyli ścisłego owijania razem z rączkami.
Pilnuj harmonogramu drzemek w ciągu dnia
Jak już wspomnieliśmy, wyrabianie prawidłowych nawyków sennych warto rozpocząć od jak najwcześniejszego okresu życia. W tym należy przestrzegać stałej godziny układania niemowlęcia do snu. Tyczy się to zarówno wypoczynku nocnego, jak i drzemek w ciągu dnia. Co wieczór dobrze jest przestrzegać ustalonej kolejności wykonywania poszczególnych rytuałów. Jednym z nich jest kąpiel, która nie powinna być zbyt rozciągnięta w czasie. Przed zaśnięciem można też zafundować maluszkowi delikatny masaż, wykorzystując do tego celu łagodne kosmetyki bazujące na naturalnych składnikach roślinnych.
Wesprzyj odpoczynek malucha!
Warunkiem zapadnięcia w zdrowy, efektywny sen przez dziecko jest wyciszenie oraz zmniejszenie poziomu pobudzenia. Zbyt wczesne lub zbyt późne kładzenie malucha spać, brak powtarzalnego rytmu dnia oraz nieodpowiednie warunki panujące w sypialni mogą spowodować, że szkrab będzie często się budzić. By wesprzeć odpoczynek pociechy, można też sięgnąć po produkty z apteki, które zostały stworzone po to, by wieczorne rytuały przed zasypianiem były przyjemniejsze. Więcej porad dla rodziców możesz znaleźć na blogu Apteki Europejskiej.
Produkty kupisz tu:
Witaminy dla dzieci
