Jedną z niebezpieczniejszych chorób wywołanych przez zablokowanie naczyń krwionośnych jest zawał serca. Pierwsze objawy często są dyskretne i występują nawet na kilka tygodni przed atakiem. Jak rozpoznać niedokrwienie mięśnia sercowego i jak powinna wyglądać pierwsza pomoc w przypadku zatrzymania jego akcji? Jak zmniejszyć ryzyko rozwoju tego schorzenia i zadbać o zdrowy układ krążeniowy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań zawarliśmy w poniższym poradniku. Przeczytaj!
Zawał serca – najważniejsze informacje
Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią coraz częstszą przyczynę zgonów osób w wielu krajach na świecie. Jedną z nich jest zawał serca, którego przyczyny są w dużej mierze związane z niehigienicznym trybem życia. Do czynników ryzyka zwiększających jego wystąpienie zalicza się:
- dietę bogatą w tłuszcze,
- nadwagę i otyłość,
- palenie papierosów,
- zaburzenia lipidowe,
- przewlekły stres,
- brak aktywności fizycznej.
Mianem zawału serca jest określany stan, w którym dochodzi do niedotlenienia mięśnia sercowego na skutek zatrzymania przepływu krwi. W przypadku prawidłowo funkcjonującego układu krążenia dopływ krwi i tlenu do tego niezwykle istotnego organu zapewniają tętnice wieńcowe odchodzące od aorty. W sytuacji wystąpienia ostrego zespołu wieńcowego zostaje on zahamowany z powodu zamknięcia tętnicy przez zakrzep. U większości chorych pojawia się wtedy zamostkowy ból o charakterze piekącym, który utrzymuje się powyżej trzydziestu minut i nie ustępuje po odpoczynku. By jak najszybciej wdrożyć leczenie, niezbędne jest prawidłowe udzielenie pierwszej pomocy i przewiezienie pacjenta do szpitala.
Rodzaje zawałów serca
Na podstawie zapisu w elektrokardiogramie wyróżnia się kilka rodzajów zawału serca. U zdecydowanej większości chorych rozpoznawana jest niewydolność mięśnia sercowego, która powstaje na skutek zamknięcia światła tętnicy przez pojawienie się skrzepliny w miejscu pęknięcia blaszki miażdżycowej. Wówczas mówi się o tzw. ostrym zespole wieńcowym z uniesieniem odcinka ST. Nieco rzadziej jest diagnozowany zawał serca bez uniesienia odcinka ST. W obu przypadkach niezwykle ważne znaczenie ma pierwsza pomoc, która powinna polegać na jak najszybszym udrożnieniu naczynia krwionośnego i przywróceniu prawidłowego przepływu krwi do mięśnia sercowego.
Co może wywołać zawał serca?
Niedokrwienie mięśnia sercowego u większości pacjentów jest powodowane przez zaawansowane zmiany miażdżycowe. Zwykle rozwijają się one latami, nie dając żadnych objawów. Pierwsze blaszki prowadzące do zablokowania tętnic wieńcowych mogą pojawić się nawet we wczesnej młodości. Tworzeniu się zakrzepów sprzyja nagły wzrost ciśnienia tętniczego, do którego dochodzi na skutek stresu lub podczas intensywnego wysiłku fizycznego. W celu zapobiegania powstawaniu skrzeplin stosowana jest profilaktyka przeciwzakrzepowa, która ma za zadanie zredukowanie ryzyka wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych.
Nieco rzadziej ostry zawał serca ma inne przyczyny. Do jego wystąpienia mogą również doprowadzić różne patologiczne zmiany powstałe w obrębie naczyń krwionośnych, które rozwinęły się na skutek przebytego stanu zapalnego czy zakrzepów wywołanych przez trombofilię. Choroba wieńcowa może też stanowić powikłanie zaburzonej równowagi między zapotrzebowaniem a dostarczaniem tlenu do mięśnia sercowego. Do nieprawidłowości związanych z zaopatrywaniem tego organu w tlen może dojść np. z powodu arytmii, hipotensji, ciężkiej niedokrwistości lub rozwarstwienia ściany tętnicy wieńcowej.

Objawy zawału serca – jak go rozpoznać?
Najczęstszym symptomem wskazującym na ostry zespół wieńcowy jest ból w klatce piersiowej o charakterze piekącym lub gniotącym. Może on promieniować do szyi, pleców, kończyn górnych. Dolegliwości trwają ponad trzydzieści minut i nie ustępują po spoczynku ani po przyjęciu preparatów nasercowych.
Pozostałe objawy, jakie może wywoływać zawał serca to:
- duszność,
- bladość skóry,
- zlewne poty,
- zasłabnięcie,
- uczucie lęku i niepokoju.
U niektórych pacjentów z niedotlenieniem mięśnia sercowego występują też dolegliwości trawienne takie jak wymioty, nudności, ból brzucha. Jeśli powyższe objawy trwają dłużej niż pół godziny i nie słabną po podaniu leków, należy niezwłocznie wezwać pogotowie i przystąpić do udzielenia choremu pierwszej pomocy. Jak najszybsze przywrócenie przepływu krwi oraz odblokowanie tętnicy wieńcowej może uratować serce przed rozległym uszkodzeniem.
Pierwsza pomoc przy zawale
W przypadku zaobserwowania któregokolwiek z powyższych objawów i zatrzymaniu akcji serca nie należy zwlekać z rozpoczęciem udzielania pierwszej pomocy. U osób, u których podejrzewa się wystąpienie ostrego zespołu wieńcowego, czas jest istotnym parametrem decydującym o powodzeniu akcji ratunkowej. W pierwszej kolejności należy postarać się o udrożnienie dróg oddechowych. W tym celu pacjenta najlepiej umieścić w pozycji leżącej na wznak i ostrożnie odgiąć mu głowę do tyłu. Następnie należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową i kontynuować ją do momentu przyjazdu karetki. Zespół pogotowia ratunkowego po przyjeździe do poszkodowanego wykona badanie EKG w celu oceny funkcji mięśnia sercowego i zadecyduje o dalszym postępowaniu.
Profilaktyka – jak dbać o siebie i najbliższych?
W celu zmniejszenia ryzyka rozwoju tak niebezpiecznej sytuacji, jaką jest zawał serca, należy przede wszystkim wyeliminować przyczyny i czynniki odpowiedzialne za powstawanie zmian miażdżycowych. Osobom pragnącym zadbać o układ krążenia, zaleca się przejście na dietę niskocholesterolową, która polega na ograniczeniu ilości cholesterolu w pożywieniu. W codziennym jadłospisie nie powinno brakować świeżych owoców i warzyw oraz ryb zawierających nienasycone kwasy tłuszczowe Omega. By wesprzeć prawidłową pracę układu sercowo-naczyniowego, można też sięgnąć po preparaty wzmacniające serce w postaci tabletek, kapsułek oraz kropel doustnych. Tego rodzaju suplementy ma w asortymencie niemalże każda apteka internetowa.
Profilaktyka ostrego zespołu wieńcowego powinna też obejmować regularną aktywność fizyczną (minimum trzydzieści minut dziennie), zaprzestanie palenia papierosów, kontrolowanie poziomu ciśnienia tętniczego krwi, przynajmniej raz do roku sprawdzanie stężenia cholesterolu oraz utrzymywanie odpowiedniego wskaźnika masy ciała.
Zdrowy tryb życia to podstawa!
Najczęstszą przyczyną zawału serca jest miażdżyca, która rozwija się przez wiele lat, prowadząc do zwapnienia i zwężenia tętnic. Na szczęście poprzez prowadzony styl życia możesz w dużej mierze decydować o kondycji oraz tempie starzenia się naczyń krwionośnych. Po więcej porad zdrowotnych zachęcamy do odwiedzenia bloga, który prowadzi Apteka Browary Warszawskie. Z dostępnych publikacji dowiesz się m.in. jak zadbać o układ krążenia. Znajdziesz tam też wiele przydatnych wskazówek na temat chorób cywilizacyjnych, żywienia i aktywności fizycznej.
Produkty kupisz tu:
Wszystko dla zdrowego serca i prawidłowego krążenia