Jednym z coraz powszechniejszych problemów występujących u osób w różnym wieku jest przewlekłe zmęczenie. To często bagatelizowane zaburzenie wpływa na jakość życia i utrudnia normalne funkcjonowanie. Wzmożona senność, znużenie, trudności z koncentracją, wyczerpanie fizyczne – to tylko niektóre objawy wskazujące na zespół chronicznego zmęczenia. Jakie są najczęstsze przyczyny choroby charakteryzującej się nieustannym poczuciem braku sił? W jaki sposób można sobie z nią radzić i na czym polega diagnostyka? Odpowiedzi na te i inne pytania zawarliśmy w poniższym tekście – przeczytaj.
Czym jest chroniczne zmęczenie?
Mianem zespołu przewlekłego zmęczenia określa się długotrwałe odczuwanie osłabienia. Od fizjologicznego znużenia różni się przede wszystkim dłuższym czasem trwania, brakiem poprawy po odpoczynku oraz towarzyszącym mu uczuciem ogólnego wyczerpania fizycznego i psychicznego. Koncepcję tej jednostki chorobowej po raz pierwszy opisał amerykański neurolog George Miller Beard na początku XIX wieku. To właśnie jemu przypisuje się wprowadzenie do medycyny terminu neurastenii, zaburzenia objawiającego się ciągłym uczuciem zmęczenia. Występowanie tego schorzenia nie jest ograniczone wyłącznie do chorych w złym stanie. Coraz częściej diagnozuje się je u osób zdrowych, u których zwykle jest związane z czynnikami środowiskowymi.
Jakie są przyczyny zespołu chronicznego zmęczenia?
Początkowo podłoża tej jednostki chorobowej upatrywano w hipochondrii. Z biegiem czasu lekarze doszli do wniosku, że zespół chronicznego zmęczenia ma zupełnie inne przyczyny i nie dotyczy tylko pacjentów z wysokim poziomem lęku o własne zdrowie. Występowanie tego schorzenia specjaliści wiążą m.in. z długotrwałą ekspozycją na stres. Zbyt dużo obowiązków, brak snu oraz nadmierne oczekiwania ze strony otoczenia mogą powodować osłabienie układu immunologicznego i odczuwanie ciągłego zmęczenia.
Pozostałe czynniki mogące sprzyjać występowaniu tego zaburzenia to:
- problemy natury psychologicznej,
- reakcja na przyjmowane leki,
- niektóre choroby (w tym niedoczynność tarczycy),
- nadużywanie narkotyków lub alkoholu.
Neurastenia, uznawana za jeden z rodzajów nerwicy, może być również związana ze zbyt wysokim stężeniem hormonów stresu w organizmie. Do takiego stanu może dojść na skutek życia w nieustannym pośpiechu, w nieprzerwanym napięciu, pod presją czasu itp. Przyczynami zespołu chronicznego zmęczenia mogą być też konflikty rodzinne oraz trudne sytuacje życiowe takie jak np. choroba, rozwód, utrata pracy.
Jak objawia się chroniczne zmęczenie?
Ze względu na trudne do uchwycenia przyczyny zespół chronicznego zmęczenia wzbudza niesłabnące zainteresowanie wśród lekarzy. Jeśli chodzi o objawy towarzyszące tej jednostce chorobowej, zalicza się do nich nie tylko głębokie wyczerpanie fizyczne i psychiczne. Pacjenci z tym schorzeniem często skarżą się na problemy ze snem, trudności z zasypianiem oraz na zaburzenia funkcji poznawczych polegające na pogorszeniu procesów związanych z uczeniem się, zapamiętywaniem itp. Ponadto przewlekłe zmęczenie może dawać też wiele innych objawów takich jak m.in. bóle głowy, powiększone węzły chłonne, przewlekły kaszel, wzdęcia, zaparcia, stany depresyjne, utrata apetytu, bóle mięśniowo-stawowe oraz ogólne złe samopoczucie.

Na czym polega diagnostyka chronicznego zmęczenia?
Aktualnie nie ma badań, które umożliwiałyby bezpośrednie potwierdzenie lub wykluczenie zespołu chronicznego zmęczenia. Po zebraniu szczegółowego wywiadu i przeprowadzeniu badania fizykalnego lekarz bierze pod uwagę kryteria opracowane przez Centrum Kontroli i Prewencji Chorób. Aby rozpoznać to zaburzenie, konieczne jest występowanie przynajmniej czterech z ośmiu poniższych objawów:
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- bóle głowy,
- zaburzenia widzenia,
- utrzymujący się przez dłuższy czas ból gardła lub chrypka,
- powiększenie szyjnych lub pachwinowych węzłów chłonnych,
- bóle mięśni i stawów,
- zmęczenie pomimo snu trwającego nieprzerwanie 7-8 godzin,
- uczucie powysiłkowego wyczerpania trwające dłużej niż 24 godziny.
Aby rozpoznać zespół chronicznego zmęczenia, wyżej opisane objawy muszą utrzymywać się przez minimum sześć miesięcy. Lekarze bardzo często zwracają uwagę na czas trwania konkretnych dolegliwości, ponieważ wiele z nich jest dość powszechna i nierzadko towarzyszy innym schorzeniom (np. bóle kostno-stawowe). Warto też wspomnieć o czynnikach emocjonalnych związanych z tym zaburzeniem. Osoby cierpiące na chroniczne zmęczenie niejednokrotnie są bezradne, przygnębione i brakuje im motywacji do działania.
W jaki sposób można radzić sobie z zespołem chronicznego zmęczenia?
Osoby, które stale odczuwają zmęczenie, bardzo często sięgają po słodycze oraz napoje z kofeiną. Jednak poza chwilową poprawą kondycji organizmu mogą one wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Nadużywanie cukru i kawy może powodować trudności z koncentracją, biegunkę, bóle brzucha, a nawet kołatanie serca. Dlatego o wiele lepszym rozwiązaniem jest zastąpienie tych stymulatorów spacerem lub innym umiarkowanym wysiłkiem fizycznym.
W przypadku nieuzasadnionego poczucia wyczerpania można sięgnąć po suplementy na układ nerwowy w postaci tabletek, kapsułek lub kropel doustnych. Przyjmowanie środków z witaminami, minerałami i naturalnymi wyciągami roślinnymi może pomóc w regeneracji komórek nerwowych oraz w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych takich jak myślenie, pamięć i koncentracja. W składach produktów udostępnianych m.in. przez aptekę Browary Warszawskie można znaleźć witaminy z grupy B, magnez, wapń, nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy Omega oraz ekstrakty pozyskane z kozłka lekarskiego, melisy, mięty pieprzowej, rumianku, trawy cytrynowej, kwiatów szafranu.
Jeśli zespół chronicznego zmęczenia jest przyczyną problemów z zasypianiem lub częstego wybudzania się w nocy, można zastosować produkty z melatoniną na lepszy sen. Suplementów z tym hormonem nie należy przyjmować po spożyciu alkoholu oraz w okresie ciąży i karmienia piersią. W poprawieniu nastroju, który często jest obniżony u osób z przewlekłym zmęczeniem, pomocny może też okazać się regularny tryb życia. Ważne jest zwłaszcza wygospodarowanie czasu tylko dla siebie, aby móc oderwać się od codziennych obowiązków i zapewnić organizmowi odpowiednie warunki do regeneracji.
Zadbaj o swoje ciało i umysł
Rosnąca liczba chorych sprawia, że zespół chronicznego zmęczenia powoli przestaje być nowym zjawiskiem. Choroba rozwija się nagle, a jej objawy utrzymują się tygodniami, a nawet miesiącami. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia tego zaburzenia, należy nauczyć się efektywnie redukować stres, zadbać o zdrową dietę i wprowadzić regularny ruch. Porady dotyczące zdrowego trybu życia znajdziesz m.in. na blogu, który prowadzi apteka Browary Warszawskie. Dowiesz się z nich, chociażby jak przeciwdziałać sezonowemu osłabieniu, skąd bierze się takie przesilenie i co robić, kiedy dopada Cię stres.
Produkty kupisz tu:
Na lepszy sen
Na pamięć i koncentrację
Na regenerację układu nerwowego
Witaminy i minerały