Wraz z rozwojem cywilizacji i dynamicznym postępem technologicznym pojawiło się wiele nowych dolegliwości neurologicznych. Jednym z częściej zgłaszanych zaburzeń przez pacjentów tuż obok migreny jest napięciowy ból głowy. Zazwyczaj występuje on jako odosobniona reakcja organizmu na czynniki stresowe i wzmożone napięcie emocjonalne. Ataki mogą trwać od kilku godzin do nawet kilku dni. Co dokładnie wywołuje napięciowe bóle głowy? Czy istnieją skuteczne metody radzenia sobie z tą nieprzyjemną przypadłością? Odpowiedzi na te i inne pytania zawarliśmy w poniższym artykule.
Napięciowy ból głowy – czym jest?
W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 opracowanej przez Światową Organizację Zdrowia napięciowy ból głowy typu uciskowego jest zaliczany do dolegliwości o charakterze neurologicznym. Ważnym dokumentem jest też Międzynarodowa Klasyfikacja Bólów Głowy ICHD-3 stworzona przez wybitnych światowych ekspertów w tej dziedzinie. Wykaz obejmuje różne typy zaburzeń wraz z dokładnie opisanymi kryteriami diagnostycznymi. Wśród nich znalazły się napięciowe bóle głowy, które pod względem częstotliwości występowania podzielono na trzy podstawowe grupy:
- rzadkie – pojawiające się nie częściej niż raz w miesiącu,
- częste – uaktywniające się kilkanaście dni w miesiącu,
- przewlekłe – trwające przez co najmniej dwa tygodnie.
Zaburzenie objawiające się uciskiem, dyskomfortem i zesztywnieniem mięśni odcinka szyjnego kręgosłupa może mieć charakter epizodyczny lub przewlekły. U niektórych pacjentów przypadłość współistnieje z migreną. Lekarze określają ją wówczas mianem mieszanego lub naczynioruchowego bólu głowy. Dolegliwościom bólowym może towarzyszyć światłowstręt, nudności i upośledzenie narządu powonienia.
Objawy napięciowego bólu głowy
To częste zaburzenie neurologiczne objawia się głównie atakami trwającymi od kilku-kilkunastu minut do kilku dni. Dolegliwości bólowe pojawiające się w jego przebiegu mają charakter obustronny i uciskający. W przypadku epizodów choroby zwykle nie odnotowuje się wymiotów i nudności, a nieprzyjemne odczucia nie nasilają się podczas aktywności fizycznej oraz wykonywania codziennych rutynowych czynności. Nieco inny przebieg ma przewlekły napięciowy ból głowy, któremu często towarzyszy nadwrażliwość na światło lub dźwięki.
Nawracające napady mogą prowadzić do wystąpienia wielu różnych konsekwencji zdrowotnych. Do tych najczęściej wymienianych zalicza się problemy ze snem, nieustanne odczuwanie zdenerwowania i lęku oraz przewlekłe zmęczenie. Objawy te pogarszają jakość życia pacjenta, powodują obniżenie jego nastroju oraz wycofywanie się z obowiązków. Nierzadko dochodzi też do nadużywania leków przeciwbólowych. W przypadku pojawienia się zaburzeń ostrości widzenia, silnych wymiotów, gorączki oraz sztywności karku należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
Napięciowy ból głowy – przyczyny
To powszechnie występujące w populacji zaburzenie neurologiczne może być wywoływane przez wiele różnych przyczyn. Zwykle dolegliwości bólowe pojawiają się w trakcie czuwania i narastają w ciągu dnia, osiągając swoje apogeum w godzinach popołudniowych lub wieczornych. Jeszcze do niedawna sądzono, że napięciowy ból głowy jest przypadłością charakterystyczną wyłącznie dla osób dorosłych. Obecnie wiadomo, że zmagają się z nim także dzieci. Do pojawienia się przykrych doznań może prowadzić zaburzenie rytmu dnia, przemęczenie, a także długotrwałe przebywanie w niewygodnej pozycji.
Pozostałe czynniki, które mogą sprowokować wystąpienie ataku napięciowego bólu głowy to:
- stres emocjonalny lub fizyczny,
- nadmierny wysiłek fizyczny,
- przyjmowanie zbyt małej ilości płynów,
- zmiany pogodowe,
- brak snu,
- nadmierne spożycie alkoholu.
Do pojawienia się dolegliwości bólowych o charakterze uciskowym może również dojść na skutek nadmiernego hałasu, przewlekłego napięcia mięśni skroniowych, zaciskania zębów oraz zmęczenia oczu (przez wadę wzroku, zbyt jasne światło, wielogodzinne przesiadywanie przed monitorem komputera). W rozwoju tego zaburzenia istotną rolę odgrywają też czynniki psychologiczne i stany emocjonalne takie jak złość, agresja oraz depresja.
Diagnostyka i leczenie napięciowego bólu głowy
Rozpoznania choroby dokonuje lekarz na podstawie szczegółowego wywiadu oraz cech zgłaszanych dolegliwości bólowych. Pacjent, u którego stwierdza się napięciowy ból głowy, nie wykazuje odchyleń w badaniu przedmiotowym i nie ma cech charakterystycznych dla deficytu neurologicznego takich jak zaburzenia widzenia, trudności z koncentracją, problemy z utrzymaniem równowagi czy drętwienie kończyn.
U części chorych w badaniu palpacyjnym można wyczuć w obrębie czaszki obecność punktów o podwyższonej wrażliwości na dotyk. Najczęściej znajdują się one w okolicy kości skroniowych. W diagnostyce tego zaburzenia rzadko wykorzystuje się metody obrazowe i laboratoryjne takie jak ultrasonografia, rentgen czy tomografia komputerowa. Poszerzenie działań diagnostycznych jest jednak konieczne w przypadku stwierdzenia niepokojących objawów, do których należą m.in. napady drgawkowe, utrata przytomności oraz współistniejące odchylenia neurologiczne.
Osoby, u których zdiagnozowano napięciowy ból głowy, powinny wiedzieć, że dla tej przypadłości nie jest dostępne leczenie przyczynowe. W łagodzeniu dolegliwości bólowych najczęściej wykorzystuje się niesteroidowe środki przeciwzapalne i przeciwbólowe zawierające ibuprofen, paracetamol oraz naproksen. W przypadku przewlekłych i regularnie powtarzających się napadów pacjentom często są przepisywane różne grupy leków. Najczęściej są to preparaty przeciwdepresyjne oraz znajdujące zastosowanie w leczeniu padaczki. Wielu chorym ulgę przynoszą też metody niefarmakologiczne takie jak akupunktura, masaż okolicy mięśni przyczaszkowych, trening radzenia sobie ze stresem, techniki relaksacyjne. Trzeba jednak pamiętać, że skuteczność powyższych sposobów jest kwestią osobniczą i zależy od indywidualnej reakcji organizmu.
Czy napięciowy ból głowy można wyleczyć?
Każdy, kto chociaż raz doświadczył napięciowego bólu głowy, z pewnością wie, że ta nieprzyjemna dolegliwość potrafi istotnie obniżyć jakość życia. Chociaż tego powszechnie rozpoznawanego dziś zaburzenia nie da się całkowicie wyleczyć, istnieją metody, dzięki którym można zminimalizować ryzyko jego wystąpienia. W procesie tym istotną rolę odgrywa przede wszystkim eliminacja czynników, które mogą wyzwolić napad: stres, ostre oświetlenie, silny hałas. Ponadto znaczenie ma prowadzenie higienicznego trybu życia: wysypianie się, niekorzystanie z urządzeń cyfrowych na około godzinę przed snem, regularne podejmowanie umiarkowanej aktywności fizycznej. W profilaktyce napięciowych bólów głowy istotne jest też spożywanie posiłków bogatych w magnez i witaminy z grupy B oraz pamiętanie o prawidłowym nawadnianiu organizmu.
Produkty kupisz tu:
Preparaty uspokajające i adaptogenne
Witaminy i minerały
