Zapalenie gardła i migdałków podniebiennych stanowi dość częstą infekcję górnych dróg oddechowych rozpoznawaną zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Choroba może przebiegać w dwóch podstawowych postaciach klinicznych – jako angina wirusowa lub bakteryjna (ropna). Dolegliwości pojawiające się w przebiegu tego schorzenia na początku mogą dawać mylne objawy i do złudzenia przypominać przeziębienie lub grypę. Z tego względu wiele osób ma problemy z rozróżnieniem tych chorób. Jak rozpoznać zapalenie migdałków, które atakuje pacjentów nie tylko latem? Dlaczego anginy nie można bagatelizować? Przeczytaj nasz poradnik i poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Jak odróżnić anginę od grypy?
Zakaźne choroby górnych dróg oddechowych wywoływane przez wirusy i bakterie najczęściej atakują organizm człowieka w okresie jesienno-zimowym. Kiedy temperatura za oknem zaczyna spadać, więcej czasu przebywamy w zbyt intensywnie ogrzewanych pomieszczeniach, co przyczynia się do osłabienia układu odpornościowego. Jedną z powszechniejszych chorób błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych jest angina, która może mieć zarówno podłoże wirusowe, jak i bakteryjne. Ponieważ infekcja na ogół rozwija się nagle, jej objawy często mylone są z inną powszechną chorobą, jaką jest grypa. W rzeczywistości są to dwa zupełnie inne schorzenia, a ich leczenie znacząc się od siebie różni.
Wczesne symptomy zakażenia wirusem grypy obejmują bóle mięśniowo-stawowe, wysoką gorączkę, kaszel, senność oraz uczucie osłabienia. W przebiegu tej infekcji często pojawia się też drapanie w gardle, wodnisty lub śluzowy katar oraz ból głowy. Niektórzy pacjenci zgłaszają również biegunkę i dyskomfort w obrębie brzucha. Z kolei jednym z głównych objawów anginy jest zaczerwienienie gardła i migdałków, które stają się powiększone, zaczerwienione oraz bolesne. Mogą też wystąpić trudności z połykaniem śliny i pokarmów. Jeśli rozwinie się angina ropna, wówczas na migdałkach można zaobserwować charakterystyczny biały nalot.
Czym jest angina?
Zgodnie z definicją medyczną jest to ostre zapalenie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych. Najczęściej występującą postacią choroby jest angina wirusowa, która atakuje ludzi późną jesienią, zimą oraz wczesną wiosną. Główną przyczyną zakażenia są wirusy RSV, rinowirusy oraz adenowirusy. Nieco rzadziej wywołują ją wirusy HSV, paragrypy oraz grypy typu A i B. Ostra infekcja wirusowa zazwyczaj rozwija się w ciągu kilku dni od zakażenia drogą kropelkową lub poprzez kontakt z zanieczyszczoną powierzchnią bądź przedmiotem.
Zapalenie gardła i migdałków podniebiennych może również przebiegać jako angina ropna. Infekcje o podłożu bakteryjnym najczęściej dotyczą dzieci między trzecim a piętnastym rokiem życia. Ich głównym sprawcą jest beta-hemolizujący paciorkowiec typu A należący do ziarniaków. Poza anginą wywołuje zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie ucha środkowego, liszajec oraz martwicze zapalenie powięzi. Rzadziej zapalenie gardła i migdałków powodują paciorkowce grupy B i C, krętki, pałeczki Mycoplasma pneumoniae oraz beztlenowe bakterie z grupy Fusobacterium.
Objawy anginy bakteryjnej i wirusowej
Zakażenia bakteryjne zazwyczaj są charakterystyczne dla dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym oraz dla młodzieży. U dorosłych angina ropna jest diagnozowana znacznie rzadziej, ale nie oznacza to, że wcale u nich nie występuje. Do najbardziej charakterystycznych objawów tej postaci zapalenia gardła i migdałków zalicza się:
- silny ból gardła,
- wysoką gorączkę,
- trudności w połykaniu,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- obrzęk i zaczerwienienie migdałków podniebiennych.
U niektórych pacjentów pojawiają się też bóle brzucha, nudności oraz wymioty. Znacznie łagodniejszy przebieg ma infekcja wywoływana przez wirusy, która często ma charakter samoograniczający, a towarzyszące mu objawy ustępują w ciągu tygodnia. Typowe symptomy anginy wirusowej to:
- ból gardła,
- stan podgorączkowy lub niewysoka gorączka,
- brak apetytu,
- bolesne przełykanie,
- upośledzenie drożności nosa.
W przebiegu choroby o podłożu wirusowym migdałki są zaczerwienione, obrzęknięte i powiększone, ale nie ma nich biało-żółtego ropnego nalotu, który pojawia się w przypadku zakażenia bakteryjnego.
Diagnostyka i leczenie anginy
Rozpoznanie choroby jest stawiane na podstawie szczegółowego wywiadu przeprowadzonego z pacjentem oraz badania przedmiotowego. Do oceny ryzyka zakażenia paciorkowcowego wykorzystywana jest tzw. skala McIsaaca, której kryteria są oparte o takie objawy kliniczne jak: gorączka, powiększenie węzłów chłonnych na szyi, obrzęknięte migdałki pokryte wysiękiem oraz brak kaszlu. W zależności od liczby uzyskanych punktów lekarz stawia diagnozę, czy u pacjenta rozwinęła się angina ropna czy wirusowa.
W leczeniu choroby wywołanej przez wirusy stosuje się głównie leki przeciwwirusowe i przeciwgorączkowe z paracetamolem oraz ibuprofenem. W przypadku silnego bólu gardła można zastosować preparaty zawierające substancje czynne o działaniu antyseptycznym, przeciwzapalnym oraz miejscowo znieczulającym. W ich składzie często znajdują się wyciągi roślinne z prawoślazu, podbiału, porostu islandzkiego, babki lancetowatej, tymianku. W przypadku infekcji bakteryjnej zwykle stosuje się leczenie antybiotykami, które powinno trwać nie krócej niż dziesięć dni. Celem antybiotykoterapii jest zmniejszenie nasilenia objawów klinicznych, skrócenie czasu trwania choroby oraz zmniejszenie ryzyka rozwoju powikłań ropnych. W leczeniu zakażeń wywołanych przez paciorkowce znajdują zastosowanie środki zawierające penicylinę fenoksymetylową, które mogą być podawane pacjentowi doustnie lub domięśniowo.
Powikłania nieleczonej anginy
Nie do końca wyleczona infekcja lub niezastosowanie się pacjenta do zaleceń lekarskich może skutkować wystąpieniem groźnych w skutkach powikłań. Najczęściej są one diagnozowane są po chorobie bakteryjnej. Ropny nalot, który pojawił się na migdałkach podniebiennych, może objawiać się silnym bólem promieniującym do ucha i prowadzić nawet do rozwoju zapalenia ucha środkowego. Dodatkowo ropień może rozprzestrzenić się w obrębie struktur wewnątrzczaszkowych. Pozostałe możliwe powikłania to: kłębuszkowe zapalenie nerek, zapalenie mięśnia sercowego i stawów.
Profilaktyka anginy
Aby uniknąć zachorowania, należy przede wszystkim zrezygnować z przebywania w miejscach, w których można narazić się na kontakt z zainfekowaną osobą. Ważne jest też, aby ubierać się adekwatnie do stanu pogody za oknem. Pamiętaj też, aby nie lekceważyć nawet najmniejszego bólu gardła. W przypadku zaobserwowania pierwszych objawów choroby warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, który oceni, czy nie rozwinęła się grypa lub angina. Nawracające infekcje często mają związek z przerostem migdałków podniebiennych, który może stanowić wskazanie do ich usunięcia.
Produkty kupisz tu:
Na ból, przeziębienie i grypę
